Nitelikli hırsızlık suçu Türk Ceza Kanunu Onuncu bölümde “ Malvarlığına Karşı Suçlar” başlığı altında 142.madde kapsamında tanımlanmıştır. Nitelikli hırsızlık hakkında TCK 142.maddesinde 5 fıkra halinde bilgi verilmektedir.

Nitelikli hırsızlık suçunun işlenmesi halinde mahkeme tarafından hükme bağlanan temel cezada belli oranlarda artırma yoluna gidilir.

İçindekiler

• Nitelikli Hırsızlık Suçu Nedir?
• Nitelikli Hırsızlık Suçunun Gerekçesi Nedir?
• Nitelikli Hırsızlık Suçu İçin Uygulanan Cezai Yaptırım Nedir?
• Nitelikli Hırsızlık Suçunda Korunan Hukuki Değer Nedir?
• Nitelikli Hırsızlık Suçunda Mağdur ve Fail Kimdir?
• Nitelikli Hırsızlık Suçuna Hangi Mahkeme Bakar?
• Nitelikli Hırsızlık İçin Verilen Ceza Adli Para Cezasına Çevrilir Mi?
• Nitelikli Hırsızlık Suçunda Ceza Ertelemesi Olabilir Mi?
• Nitelikli Hırsızlık Suçunda Hükmün Açıklanması Geri Bırakılabilir Mi?
• Nitelikli Hırsızlık Şikayete Bağlı Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
• Nitelikli Hırsızlık Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?
• Nitelikli Hırsızlık Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?

Nitelikli Hırsızlık Suçu Nedir?

Nitelikli hırsızlık, hırsızlık suçunun TCK 142. maddede belirtilen şekilde işlenmesi halinde ortaya çıkar. TCK 142.maddesi birinci fıkra kapsamında tanımlanan nitelikli hırsızlık suçları şunlardır:

• Hırsızlık konusu eşyanın kamu kurum ya da kuruluşlarında ya da ibadete ayrılmış yerlerde bulunması ve/veya ilgili eşyanın kamu yararına veya kamu hizmeti için kullanılması uygun görülen eşya olması
• Hırsızlık konusu eşyanın halkın kullanımına açık ulaşım araçlarının varış ya da kalkış duraklarındaki bir eşya olması
• Hırsızlık konusu eşyanın genel afet ya da felakete karşı tedbir olmak ya da zararı hafifletmek amacı ile kullanılan bir eşya olması
• Hırsızlık konusu eşyanın açıkta bırakılması, kullanımı için uygun olan eşya olması
• Hırsızlık konusunun elektrik enerjisi olması

TCK 142.maddesi ikinci fıkra kapsamında tanımlanan nitelikli hırsızlık suçları şunlardır:

• Bireyin sahip olduğu ya da kullanımında bulunan malı, ruhen ya da bedenen uygunsuz şartlarda olması nedeniyle korumasının mümkün olmadığı hallerden ya da ölmesinden yararlanılması
• Bireyin yanında taşıdığı eşyanın çekilerek ya da özel yöntemlerle alınması
• Meydana gelen doğal afet ya da sosyal olayların yarattığı kaos ortamındaki kargaşadan yararlanılması
• Failin kendisine tahsis edilmeyen bir anahtar ya da özel bir ekipmanla kilit açmak suretiyle hırsızlık etmesi
• Hırsızlık için bilişim sisteminin imkanlarından yararlanılması
• Failin kimliğini gizlemek için tedbir alması ve/veya herhangi bir yetkisi olmadığı halde varmış gibi davranması
• Büyükbaş ya da küçükbaş hayvan çalınması
• Hırsızlık konusu eşyanın genel halkın kullanmasına açık bir alanda olmasına karşın kilitlenmiş  ya da binanın çeşitli bölümlerinde korunmaya alınmış eşya olması

TCK 142.maddesi üçüncü fıkrası kapsamında tanımlanan nitelikli hırsızlık suçları şunlardır:

• Hırsızlık suçunda çalınanın sıvı ya da gaz halinde enerji olması, söz konusu enerjinin nakli, işlenmesi ve/veya depolaması için ayrılan tesislerde işlenmesi, söz konusu suçun herhangi bir örgütün eylemleri kapsamında işlenmesi halinde ceza artırımına gidilebilir.

TCK 142.maddesi dördüncü fıkra kapsamında tanımlanan nitelikli hırsızlık suçları şunlardır:

• Hırsızlık amacı ile konut dokunulmazlığı ya da mala zarar verme suçunun da işlenmesi

TCK 143.maddesi beşinci fıkra kapsamında tanımlanan nitelikli hırsızlık suçları şunlardır:

• Hırsızlık suçu işlendiği için kamuya ait haberleşme, enerji ya da demiryolu ve/veya karayolu ulaşımının aksamasına sebep olunmasıdır.  

Nitelikli Hırsızlık Suçunun Gerekçesi Nedir?

Nitelikli hırsızlık suçuna ait gerekçeler, suçun dahil olduğu madde fıkralarına göre şunlardır:

• TCK 142. Maddesinin 1 fıkrasına göre
• Fıkranın a bendi uyarınca çalınan eşyanın resmi kurum, kuruluş ya da ibadet yerinin mülkiyetinde olması ya da buralarda bulunduğu halde özel olarak korunması gerekli görülmemiş ise, söz konusu mekanda çalışan ya da ibadet eden bireylerin özel eşyasının korunması amaçlanmıştır.
• Fıkranın b bendi uyarınca, çalınan eşyanın bina içerisinde ya da kilit altında tutularken korunması amaçlanmıştır.
• Fıkranın c bendi uyarınca kamunun yararlanması için kullanılan ulaşım araçlarının kalkış ya da varış yerlerinde bulunan eşyaların korunması amaçlanmıştır. Kargo ile taşınan ya da indirip bindirme sırasında eşyaların çalınması da bu madde kapsamında yani nitelikli hırsızlık kapsamında değerlendirilir. Bu bölümde eşyanın koruma altına alınmış olup olmaması önemli değildir. Bu kapsamda önemli nokta aracın kamu kullanımına bırakılmış olmasıdır.
  • Bir aracın kamu kullanımında olmasının anlamı aracın hizmetinden yararlanmak için para ödenmesi değil, aracın belirli bir güzergah üzerindeki yolcu ve eşyayı taşımasıdır.
• Fıkranın d bendi uyarınca doğal afetler kapsamına alınan deprem ,sel, yangın savaş vb. durumlarda bireylerin uğradığı veya uğrayabileceği zararları minimuma indirmek ve yardımcı olunabilmesi, durumun suistimal edilmesinin önlenmesi amaçlanır. Afet bölgesine yollanan eşyanın da afet mağdurlarına verilmemesi aynı madde kapsamındadır.
• Fıkranın e bendi uyarınca adet, tahsis ya da kullanım icabı açığa bırakılmış eşyalara örnek olarak tarlada bırakılan tarım araçları ya da inşaat alanında bırakılan inşaat malzemesi verilebilir. Burada amaç, bu tür eşyaların çalınmasının kolay olması nedeniyle daha özel kapsamda korunmalarıdır.
• Fıkranın f bendi uyarınca enerji hırsızlığı nitelikli hırsızlık suçu kapsamında değerlendirilir. Burada ana amaç suçun defalarca tekrarının önüne geçilmesidir.
• TCK 142. Maddesinin 2.fıkrasına göre
  • Fıkranın a bendi uyarınca kişi ruhen ya da bedenen malını koruyamayacak durumda ise, haklarının korunması amaçlanmıştır. Söz konusu madde hükmünün uygulanması için kişinin bulunduğu hale hırsızlık faili tarafından getirilmemiş olması gerekir. Bu durumda kasti yaralama ya da öldürme suçu hükümleri uygulanabilir.
  • Fıkranın b bendi uyarınca bireyin üzerinde taşıdığı eşyanın özel bir beceri ile ya da çekip alınarak hırsızlık yapılmasını önlenmesi amaçlanmıştır. Herhangi bir hayvanı eğiterek onun becerilerinden yararlanarak hırsızlık suçu işlenmesi de bu kapsamda değerlendirilir.
  • Fıkranın c bendi afet hallerinde bireylerin mallarını korumasının zorlaşacağı göz önüne alınarak düzenlenmiştir.
  • Fıkranın d bendi uyarınca failin haksız ve izinsiz olarak elde ettiği anahtar ya da herhangi bir alet ile kilit açarak, suç işlemesi konusu ele alınmıştır. Kilidin korunaklı olup olmaması önemli değildir.

Bu fıkra kapsamında anahtar ya da diğer aletlerin, hırsızlık ya da eşyaların bir yerden bir yere nakledilmek amacıyla çalınmasının engellenmesi amaçlanmıştır. Burada önemli olan herhangi bir alet kullanmadan açılmayacak durumda kilidin açılmasıdır. Sahibinin anahtarını kapıda bıraktığı kilidin açılması bu madde kapsamına girmez.

• Fıkranın e bendi düzenlenirken amaç bilişim sistemlerinin kullanımının önlenmesidir.
  • Fıkranın f bendi düzenlenirken kişinin kendisini tanınmaz hale getirerek kanundan kaçmasının ya da kamu görevlisi yerine geçerek bu konumun kendisine sağlayacağı yarardan faydalanmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
  • Fıkranın g bendi hayvan hırsızlığının önüne geçilmesi amacıyla düzenleniştir
• TCK 142. Maddesinin 3.fıkrasına göre sıvı ya da gaz halindeki enerjinin çalınmasının önlenmesi amaçlanmıştır. Bu eylemin herhangi bir örgüt tarafından gerçekleştirilmesi ise verilecek cezada artırıma gidilebilir. Bu maddenin düzenlenmesinde hırsızlık sonucu ortaya çıkan zararın ya da failin elde ettiği yararın miktarının tam olarak ölçülememesi göz önüne alınmıştır.

Nitelikli Hırsızlık Suçu İçin Uygulanan Cezai Yaptırım Nedir?

Nitelikli hırsızlık suçu işlenmesi halinde uygulanan ceza 3 ila 7 yıl arasında değişen hapis cezasıdır. Aşağıda belirtilen koşulların gerçekleşmesi halinde verilecek ceza uygulaması da değişebilir:

• Nitelikli hırsızlık suçu neticesinde haberleşme, demiryolu, enerji, havayolu ulaşımında aksama yaşandığı takdirde 3 yıl ila 7 yıl arasında belirlenen temel ceza ½ il a 2 kartı kadar arttırılır.
• Hırsızlık suçunun enerji alanında işlenmesi durumunda verilecek ceza miktarı 5 yıl ila 12 yıl arasında değişebilir. Enerji hırsızlığının örgüt eylemleri için gerçekleştirilmesi söz konusu ise verilen ceza ½ oranında arttırılır ve on bin güne kadar adli para cezasına karar verilir.
• Bireyin yanında taşıdığı eşyanın çekilerek ya da özel yöntemlerle alınması esnasında mağdur ruhen ya da bedenen kendini savunamayacak halde ise belirlenen ceza 1/3 oranında arttırılır.
• Hırsızlık konusu eşya, genel halkın kullanımına açık bir alanda olmasına karşın kilitlenmiş bulunan ya da binanın çeşitli bölümlerinde korumaya alınmış eşya ise verilecek ceza 5 yıl ila 10 yıl arasında değişen hapis cezasıdır.

Nitelikli Hırsızlık Suçunda Korunan Hukuki Değer Nedir?

Türk Ceza Kanunu uyarınca basit hırsızlık suçu kapsamında korumaya alınan hukuki değer Anayasanın 35.maddesinde belirtilen mal varlığının korunmasıdır. Suçun nitelikli hale gelmesiyle birlikte yani nitelikli hırsızlık suçunda, hem mal varlığının korunması hem de huzur ve güvenlik hakkının korunması gözetilir.

Nitelikli Hırsızlık Suçunda Mağdur ve Fail Kimdir?

Nitelikli hırsızlık suçunda ne mağdur, ne de fail için özel nitelikler belirtilmemiştir. Buna göre herkesin nitelikli hırsızlık suçu kapsamında mağdur ya da fail olabileceği anlaşılabilir.

Nitelikli Hırsızlık Suçuna Hangi Mahkeme Bakar?

Nitelikli hırsızlık suçuna bakmakla resmi olarak yetkilendirilen mahkeme suçun işlendiği yerde görev yapan asliye ceza mahkemesidir.

Nitelikli Hırsızlık İçin Verilen Ceza Adli Para Cezasına Çevrilir Mi?

Nitelikli hırsızlık suçu verilen cezanın süresi göz önüne alındığında, adli para cezasına çevrilemez.

Nitelikli Hırsızlık Suçunda Ceza Ertelemesi Olabilir Mi?

Nitelikli hırsızlık suçu için uygun bulunan en düşük ceza 3 yıl ila 7 yıl arası hapis cezasıdır. Bazı hallerde bu ceza 5 yıl ila 10 yıl arasında değişebilir. Bu kadar yüksek derecede hapis cezalarında ceza ertelemesi mümkün değildir.

Nitelikli hırsızlık suçunda ceza ertelemesinden yararlanılamaz.

Nitelikli Hırsızlık Suçunda Hükmün Açıklanması Geri Bırakılabilir Mi?

Nitelikli hırsızlık suçu için verilen ceza en az 3 yıldır. Hükmün açıklanmasını geri bırakılması için verilen hapis cezasının en fazla 2 yıl olması gereklidir. Bu şartlar göz önüne alındığında nitelikli hırsızlık suçunda hükmün geri bırakılmasından yararlanılamaz.

Nitelikli Hırsızlık Şikayete Bağlı Suçlar Arasında Yer Alır Mı?

Nitelikli hırsızlık suçu Türk Ceza Kanunu uyarınca şikayete bağlı suçlar arasında yer almaz. Nitelikli suç işlendiği haberini alan savcılık makamı resen soruşturma ve kovuşturma yürütebilir. Bu durumda mağdurun şikayetinden vazgeçmesi halinde davanın yürütülmesi durdurulmaz.

Nitelikli Hırsızlık Uzlaşmaya Tabii Suçlar Arasında Yer Alır Mı?

Her ne kadar basit hırsızlık suçu uzlaşmaya tabii suçlar arasında yer alsa da, söz konusu suç nitelikli hırsızlık olduğunda bu suç, uzlaşmaya tabii suçlar arasında yer alamaz. 

Nitelikli Hırsızlık Zamanaşımına Tabii Sayılır Mı?

Nitelikli hırsızlık suçunda zamanaşımı uygulanır. Basit hırsızlık suçu işlendiğinde zamanaşımı 8 yıl olduğu halde, suçun nitelikli halinin işlenmesi neticesinde uygulanan zamanaşımı süresi 15 yıldır. Suçun işlenmesini takip eden 15 yıl içinde herhangi bir mahkeme açılmaması ya da açılan mahkemenin sonuca bağlanmaması halinde dava zamanaşımından düşer.

• BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN’A AİTTİR. İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.

• MAKALE SİTEMİZDE MAKALERELERİNİN PAYLAŞILMASINI İSTEYEN HUKUKÇU,HUKUK ÖĞRENCİSİ,AVUKAT VE DİĞER BRANŞLARDAN OLAN SİZ DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZ AD -SOYAD VE MAKALELERİNİ av.ibrahimhalilaydin@gmail.com  ADRESİNE GÖNDEREBİLİRLER. MAKALELERDE KONU SINIRLAMASI YOKTUR. ANCAK YAZIM KURALLARINA DİKKAT EDİLMESİ RİCA OLUNUR.

• MAKALE İÇERİKLERİ AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN TARAFINDAN ÜRETİLMEKTE OLUP HERHANGİ BİR HUKUKİ TAVSİYE İÇERMEMEKTEDİR. OKUDUĞUNUZ BU MAKALELERE DAYANILARAK YAPTIĞINIZ HUKUKİ İŞLEMLERDE SORUMLULUK KABUL ETMİYORUZ. TAVSİYEMİZ HUKUKİ DESTEK İÇİN BİR AVUKATLA İLETİŞİME GEÇMENİZDİR.

Etiketler

#ailehukuku #cezahukuku #cezakanunu #TürkCezaKanunu #türkiye avukat bitcoin Boşanma Davası boşanma kararı emeklilik FETÖ FETÖ ÜYELİK hukuk devleti ilkesi hukuki danışmanlık Kasten öldürme kripto para kripto para kullanımı kripto para yasal mı KÖTÜ MUAMELE kıdem tazminatı mahkeme malulen emeklilik masumluk karinesi miras hakkı miras hukuku reddi miras SINIRDIŞI EDİLME sorgu SORGUDA AMAÇ SORGULAMA SORUŞTURMA tanıma ve tenfiz turk hukuku turk hukukunda bitcoin türk hukuku URFA AVUKAT vasiyetname Vasiyetnamede saklı payların ihlal edilmesi vasiyetname iptali vekalet vekaletverme yabancı mahkemeler YASAK SORGU İFADE ALMA İŞKENCE