GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU NEDİR ?

Göçmen kaçaklığı suçu ; doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan; bir yabancıyı ülkeye sokma veya ülkede kalmasına imkan sağlama ,Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasını sağlama eylemlerinin yapılmasıyla gerçekleşen suç tipidir. 

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇU 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA HANGİ MADDEDE DÜZENLENMİŞTİR ?

Göçmen kaçakçılığı suçu 79 . maddede düzenlenmiştir. Madde metni şu şekildedir .

Göçmen kaçakçılığı

Madde 79- (1) Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;

a) Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan,

b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan,

Kişi, beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (Ek cümle: 22/7/2010 – 6008/6 md.) Suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.

(2) (Ek fıkra: 22/7/2010 – 6008/6 md.) Suçun, mağdurların;

a) Hayatı bakımından bir tehlike oluşturması,

b) Onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi,

hâlinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılır.

(3) (Değişik:6/12/2019-7196/56 md.) Bu suçun; birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarısına kadar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılır.

(4) Bu suçun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA SEÇİMLİK HAREKETLERİ NELERDİR?

Kanunda düzenenlenen suçun , belirtilen hareketlerden herhangi birinin yapılması ile suuç işlenmiş olacağından dolayı ,suçu işleyenin seçtiği hareket seçimlik hareketir.Seçimlik hareketli suçun meydana gelebilmesi için yasada gösterilen hareketlerden birinin yapılması yeterlidir .

Göçmen kaçakçılığı suçunda seçimlik hareketler şu şekildedir;

a) Bir yabancıyı ülkeye sokma veya ülkede kalmasına imkan sağlama

b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlama

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA MAĞDUR KİMDİR ?

Mağdur kısaca suçtan zarar gören kişidir. Bu kişinin işlenen suç sebebiyle hak ve menfaatleri ihlal edilmiştir.

Göçmen kaçakçılığı suçunun mağduru ; menfaat temin etmek amacıyla yasadışı yollardan ülkeye sokulan veya ülkede kalınmasına olanak sağlanan yabancılar ile yasadışı yollardan ülke dışına çıkarılan yabancılar ile Türk vatandaşlarıdır

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA FAİL KİMDİR ?

Fail; suçun kanunda belirtilen şekliyle fiileri icra eden kişidir. Failin kadın ,erkek ve çocuk olabilir.

Göçmen kaçakçılığı suçunun faili ; menfaat temin etmek amacıyla yasadışı yollardan yabacıları ülkeye sokan veya ülkede kalınmasına olanak sağlayan ya da yasadışı yollardan yabancı veya Türk vatandaşalarını ülke dışına çıkaran kişidir.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA ŞİKAYET SÜRESİ NE KADARDIR ?

Şikâyet süresi altı ay olarak belirlenmiştir. Altı aylık sürenin başlama tarihi suçtan zarar görenin “fiil ve faili” öğrendiği gündür. Ancak bazı suçlar şikayete tabi değildir.

Göçmen kaçakçılığı suçu şikayete tabi olmayıp ilgili makamlar resen harekete geçerler .

SUÇUNDA DAVA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR ?

Dava zamanaşımı

Madde 66- (1) Kanunda başka türlü yazılmış olan haller dışında kamu davası;

a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda otuz yıl,

b) Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmibeş yıl,

c) Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıl,

d) Beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda onbeş yıl,

e) Beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yıl,

geçmesiyle düşer.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA CEZA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR ?

Ceza zamanaşımı

Madde 68- (1) Bu maddede yazılı cezalar aşağıdaki sürelerin geçmesiyle infaz edilmez:

a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarında kırk yıl.

b) Müebbet hapis cezalarında otuz yıl.

c) Yirmi yıl ve daha fazla süreli hapis cezalarında yirmidört yıl.

d) Beş yıldan fazla hapis cezalarında yirmi yıl.

e) Beş yıla kadar hapis ve adlî para cezalarında on yıl.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN CEZASI NE KADARDIR?

Kişi, beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA CEZANIN ERTELENMESİ KARARI VERİLİR Mİ?

Kişinin mahkum olduğu 2 yıl ve altındaki hapis cezalarında cezanın ertelenmesine karar verilebilir. cezanın ertelenmesi için sanığın rızasına gerek yoktur. adli para cezaları ve güvenlik tedbirlerinde cezanın ertelenmesi hükümleri uygulanamaz.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA HAGB UYGULANIR MI ?

Daha önce kasıtlı bir şekilde suç işlemiş sanık hakkında verilen sonuç cezanın 2 yıl ya da daha az süreye sahip olması veya para cezası olması.Sanık hakkında HAGB verilmesi halinde 5 yıl boyunca kasıtlı bir suç işlemez ise verilen hüküm sonuçlarıyla ortadan kalkacaktır.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ NELERDİR ?

Suçun esas şekline ilişkin bütün unsurları barındıran suçun nitelikli halinde, ayrıca suç tipinin cezasını azaltan veya yükselten bir sebep bulunur. Bunlar , failin veya mağdurun sıfatından, fail ile mağdur arasındaki ilişkilerden, suçun konusuna ait bir özellikten, fiilin işlendiği yer ve zamandan, fiilin işleniş şeklinden, fiilin işlenişiyle güdülen amaç ve saik gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilirler .

Suçun, mağdurların;

a) Hayatı bakımından bir tehlike oluşturması,

b) Onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi,

hâlinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılır.

Bu suçun; birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarısına kadar, bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılır.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA TEŞEBBÜS VAR MIDIR ?

Suç işleme kastı olan kişinin suç işleme kararlığı içerisindeyken kendi iradesi dışında kalan sebeplerden dolayı suçu işleyememesi halinde teşebbüs hükümleri uygulanır .bu hükümlerin uygulanması sanığın lehine olup ceza miktarında indirim sağlamaktadır.teşebbüs Türk Ceza Kanunu 35. maddede düzenlemiştir. Madde metni şu şekildedir:

Suça teşebbüs Madde 35- (1) Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.

2-Suça teşebbüs halinde fail, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onüç yıldan yirmi yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.

Göçmen kaçakçılığı suçunda , teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA UZLAŞMA VAR MIDIR ?

Ceza soruşturma ve kovuşturmalarda uygulama alanı bulan uzlaştırmada ; suçun faili ile mağdurunun bağımsız bir uzlaştırmacı tarafından iletişime geçirilmesi sürecidir. bu süreç sonunda taraflar belirli bir edim üzerinde uzlaşırlarsa soruşturma aşamasında kovuşturmaya yer olmadığına ; kovuşturma aşamasında ise davanın düşmesine karar verilir. Kural olarak şikayete bağlı suçlar ile şikayete bağlı olmamasına rağmen kanunda düzenenlenen suçlar uzlaştırma kapsamındadır .

Göçmen kaçakçılığı suçu şikayete tabi olmadığından dolayı uzlaşma kapsamında değildir.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUNDA YARGILAMA SÜRESİ NE KADARDIR ?

Ceza soruşturma ve kovuşturmalarında ; soruşturma ve kovuşturma aşamasının bitirilmesi gereken sabit bir süresi yoktur. ancak son yıllarda hedef süre uygulaması ile davaların mahkemeler tarafından belirlenen süre içerinde bitirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedef uygulamada gerçekleşmemekte ve yargılamalar çok daha uzun sürmektedir.

BU suçta yargılama süresi delil durumu, sanık sayısı , mahkeme iş yükü ve benzeri sebeplerle değişmektedir. Bu sebeple soruya kesin cevap vermek mümkün değildir. Dava sürecinin alanında uzman bir avukatla takip edilmesi süreci hızlandıracaktır. Şanlıurfa barosuna kayıtlı avukat İbrahim Halil Aydın göçmen kaçakçılığı suçları ile ilgili hukuki destek sağlamaktadır.

GÖÇMEN KAÇAKÇILIĞI SUÇUYLA İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

18. Ceza Dairesi         2015/35636 E.  ,  2017/1724 K.

•  
• “İçtihat Metni”

a)06.08.2008 tarihli kaçakçılık eyleminde, göçmenlerin “kaçakçılar bizi araçla sınıra getirip yaya olarak sınırı geçirdikten sonra bir aracın gelerek bizi alacağını ve İstanbul’a götüreceğini söylediler, dağda bir süre bekledikten sonra sanık kamyonu ile gelerek bizi İstanbul’a götüreceğini söyledi” biçimindeki anlatımları da dikkate alındığında, sanığın kaçakçılarla birlikte hareket ederek göçmenlerin yurda kaçak yollarla girişine imkan sağlamak suretiyle TCK’nın 79/1-a maddesinde düzenlenen göçmen kaçakçılığı suçunun tamamlanmış olmasına rağmen yerinde olmayan gerekçe ile sanığın cezasında teşebbüs nedeniyle indirim yapılması,……………………….bozulmasına …………15/02/2017 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

1. Ceza Dairesi         2019/631 E.  ,  2021/11035 K.

•  
• “İçtihat Metni”

2- Sanıklar …, … ve … hakkında bilinçli taksirle öldürme suçlarından kurulan hükümler yönünden,
Dosya kapsamına göre, mağdur göçmenler ile maktul göçmenleri aynı yolla …’a getirip, … gölünün karşısına geçirip buradan plakası tespit edilemeyen bir tıra doldurarak 17-18 saatlik durmaksızın süren yolculuk neticesi sanık …’ e ait Furkan çiftliğinin yakınlarındaki olay yerine getirdikleri, tırı durdurup arka kapılarının açıldığında bitkin haldeki göçmenlerin tırdan indikleri, ancak tırın dorsesinin gerisinde kalan maktul göçmenlerin Adli Tıp Kurumu Başkanlığı Morg ihtisas Dairesinin otopsi raporlarına göre kapalı ortamda havasız kalmaya bağlı asfiksi sonucu hayatlarını kaybettikleri, tırdan inen mağdur göçmenlerin sanık …’ in çiftliğine doğru koştukları, bu sırada sanıklar … ve …’in çiftlikte bulundukları ve tırla getirilen göçmenlerin bir kısmının ölmüş olması nedeniyle sanık …’ nun olay yerinden kaçtığı, sanık …’in ise polisi arayarak ölenlerin olduğunu bildirdiği, kaçak göçmenleri getiren tırla birlikte sanıklar …, … ve … ‘ nin olay yerinden kaçtıkları anlaşılan olayda, Sanıklar …, … ve …’ nin, göçmen maktüllerin ölebileceklerini öngörebilir durumda bulunmaları nedeniyle, olayda olası kastla hareket ettiklerinin kabul edilmesi gerektiği gözetilmeden; maktüllere yönelik eylemlerinden dolayı ayrı ayrı (13 kez) TCK’ nın 81, 21/2. maddesi hükümlerinin uygulanması gerektiği gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması, …………………………bozulmasına …………………22/06/2021 gününde oybirliği ile karar verildi.

 

AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN