Kötü niyet tazminat davası, iş güvencesinden faydalanamayan işçilerin, iş sözleşmelerinin işveren tarafından feshedilmesi durumunda başvurulur. İş güvencesinden faydalanamama durumu belirsiz süreli işçiler için geçerlidir. Bu dava türünde işveren iş sözleşmesinin feshini kötü niyet çerçevesinde gerçekleştirmiş olmalıdır. İşçilerin ise 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri kapsamında iş güvencesine dâhil olmaları önemlidir.
Kötü niyet tazminat davası 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile de ilişkilidir. Genellikle ihbar tazminatıyla karıştırılmakta, birbirine bağlı olduğu düşünülmektedir. Ancak ihbar tazminatının ödenmiş olmasıyla herhangi bir ilişkisi yoktur. Hak ediş koşulları çerçevesindeki fesihlerde işveren tazminat ödemekle yükümlüdür. Bu tazminatı sadece işçi talep edebiliyor olup, işverenin böyle bir hakkı yoktur.
İş Kanunu Hükümlerinde Kötü Niyet Tazminat Davası
İş Kanunu’nun 17. maddesinde süreli fesih şartlarını belirleyen hükümlere yer verilmiştir. Buna göre işveren belirsiz süreli iş sözleşmesini feshetmeden önce işçiye durumu bildirmek zorundadır. Aynı madde içerisinde iş sözleşmesinin feshine dair asgari sürelere yer verilmiştir. İşveren bu sürelere uymadığı takdirde tazminat ödemek zorunda kalacaktır.
İş Kanunu’na göre Kötü niyet tazminat davası açma hakkınızın olup olmadığını öğrenmek için iletişime geçebilirsiniz.
İş Kanunu’nun 18. maddesinde feshin geçerli bir nedene dayanıyor olması gerektiğine dair hükümler yer alır. Bu madde ile işçinin iş güvencesine dair hakları düzenlenmiştir. Takip eden 19, 20 ve 21. maddelerde fesih usulleri, sonuçları, itiraz gibi düzenlemelere yer verilmiştir. Belirsiz süreli çalışanların işe iade davası açmak gibi bir hakları bulunmamaktadır.
Türk Borçlar Kanunu Hükümlerinde Kötü Niyet Tazminat Davası
İş kanunu kapsamında iş güvencesi olmayan işçilerin haklarına 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda yer verilmiştir. Borçlar Kanunu’na tabi olan işçileri ilgilendiren düzenlemeler madde 434’de belirtilmiştir. Bu maddeye göre işveren hizmet sözleşmesini kötüye kullanarak feshetmişse tazminat ödemekle yükümdür. İşçi bu maddeye dayanarak kötü niyet tazminat davası açabilecektir.
Kötü Niyet Tazminatı Koşulları Nelerdir?
Kötü niyet tazminat davası açabilmek için belirli şartları taşıyor olmak gereklidir. Aksi takdirde başvurunuz reddedilebilmektedir. Başlıca kötü niyet tazminat şartlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- İşçi, İş Kanunu güvencesi kapsamına dâhil olmadan çalışıyor olmalıdır.
- 30 işçiden daha az çalışanın olduğu işletmede, 6 ayın altında bir süreyle çalışıyor olması gereklidir. 6 aylık kıdemi bulunmamalıdır.
- Belirsiz süreli iş sözleşmesine tabi olarak, yani bitiş tarihi belirsiz olan iş sözleşmeyle çalışıyor olmalıdır.
- 30 iş gününden daha fazla süreceği belli olan, yani sürekli bir işte çalışıyor olmalıdır.
- İşverenin iş sözleşmesinin feshini gerçekleştirirken kötü niyet varlığı taşıyor olması gereklidir.
- İşçi iş akdinin feshinin işveren tarafından kötü niyet çerçevesinde gerçekleştirildiğini ispat edebilmelidir.
Kötü niyet tazminat davası şartlarının incelenmesi, durumunuz öznelinde değerlendirilmesi için hukuki destek almanız faydalı olacaktır. Zira koşulları değiştiren çok sayıda parametre bulunmaktadır. Kötü niyetin sınırları yasalarla net olarak belirlenmemiştir. Bu yüzden her feshin kendi içerisinde değerlendirilmesi gereklidir. İş Kanunu avukatlık hizmeti talepleriniz için iletişim sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Kötü Niyet Tazminat Davası Nasıl Açılır?
Kötü niyet tazminat davasında davacı olarak işçi, davalı olarak ise işveren yer alır. Eğer işyerinde alt ve üst işveren pozisyonundaki kişiler farklıysa, her ikisi de davalı durumda olacaktır. Bu dava türüyle İş Mahkemeleri, İş Mahkemeleri’nin bulunmadığı yerleşimlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri ilgilenir. Dava, işverenin veya işyerinin bağlı bulunduğu yerde açılabilir.
Kötü niyet tazminat davası, ilgili mahkemeye sunulan bir dava dilekçesiyle kolaylıkla açılabilmektedir. Bu dava türü genellikle açıldığı tarihi takiben 1 yıl içerisinde sonuçlanır. Dava yoğunluğunun yüksek olduğu mahkemelerde ise ortalama 2 yıla kadar uzayabilmektedir. İlave olarak söyleyebileceğimiz; hak düşürücü süre olmamakla birlikte, davanın zamanaşımı süresi 5 yıldır.
Kötü Niyet Tazminat Davası Alacağı Ne Kadardır?
Kötü niyet tazminat davası tutarı hesaplanırken İş Kanunu’nda belirlenen ihbar sürelerine bakılır. 6 aydan az süreli işçiler için bildirimin yapılmasından 2 hafta sonra sözleşme feshedilmiş sayılır. Bu süre 6 ay ile 1,5 yıl süreli işçiler için dört haftadır. 1,5 ile üç yıl süreli işçiler için 6, üzeri için 8 haftadır.
Kötü niyet tazminat alacağı yukarıda belirttiğimiz süreler göz önünde bulundurularak belirlenir. İşçilerin kıdem durumlarına göre değişiklik göstermekle birlikte, genel anlamda ihbar süresinin üç katı tutarındadır. Yani ihbar tazminatının üç katı tutarındaki bir rakamdan söz edilebilir.
Örneğin 6 aydan az süreli işçiler için ihbar süresi 2 haftadır. Buna istinaden tazminat tutarı iki haftanın üç katı olacağından, 6 hafta üzerinden hesaplama yapılır. Yine diğer durumlarda da ihbar sürelerinin üç katına bakılarak kötü niyet tazminat davası alacağı belirlenebilir. Ayrıca zamanında ödenmemesi durumunda yasal faiz işleyeceği unutulmamalıdır.