İnsan üzerinde deney yapılması Türk Ceza Kanuna göre suç kabul edilir. İnsan üzerinde deney yapan kişiler 1 yıl ila 3 yıl arasında hapis cezası alabilirler. Yapılan deneylerin bilimsel amaçla yapılmış olması söz konusu eylemi suç olmaktan çıkartmaz.
TCK 90. madde kapsamında gerek sağlıklı, gerekse hasta insanlar üzerinde biyolojik ve/veya tıbbi deney yapılması Türk Ceza kanununa göre cezalandırılması gereken bir durumdur. Fakat bu maddede belirtildiği üzere bazı koşullar altında ve hastanın rızası ile gerçekleşen deneyler suç kapsamında incelenmeyebilir.
Türk Ceza Kanunu insan üzerinde deney ile ilgili yasal hüküm 6 fıkradan oluşur.
İçindekiler
- İnsan Üzerinde Bilimsel Deney Suç Mudur?
- İnsan Üzerinde Mağdurun Rızası İle Yapılan Deney Cezadan Muaf Olur Mu?
- Çocuklar Üzerinde Yapılan Deneylerin Cezadan Muaf Olması İçin Gerekli Koşullar Nedir?
- Hastanın Rızası Olmadan Üzerinde Deney Yapılması Cezai Sorumluluğa Yol Açar Mı?
- Hasta Üzerinde Deney Nerede Kim Tarafından Yapılabilir?
- İnsan Üzerinde Deney Yapılması Sonucu Ölüm veya Yaralanma Olması Halinde Ne Olur?
- İnsan Üzerinde Deney Tüzel Kişiler Tarafından Yapılabilir Mi?
İnsan Üzerinde Bilimsel Deney Suç Mudur?
TCK 90 madde 1. fıkrasına göre yani öncelikli olarak, yasal açıdan olaya bakış açısı insan üzerinde bilimsel deney uygulamasında bulunan kişinin 1 yıl ila 3 yıl arasında hapis cezası alacağı şeklindedir.
İnsan Üzerinde Mağdurun Kendi Rızası İle Yapılan Deney Cezadan Muaf Olur Mu?
Türk Ceza Kanunu 90 maddenin 2. Fıkrasında belirtilen koşulların sağlanması halinde yapılan bilimsel deney cezadan muaf tutulabilir. 2. Fıkra kapsamında failin cezai sorumluluğu olmaması için açıkça belirtilen koşullar şunlardır:
- Yasal olarak yetkisi bulunan kurul ve makamların deneyin yapılmasına resmi izin vermiş olması, yani yetkili makamlardan izin alındıktan sonra deneyin uygulanması hali,
- İnsan üzerinde deney yapılmadan önce bilimsel çalışmalar ışığında insan dışı deney ortamında ya da yeterli sayıda hayvan üzerinde deneyin tekrarlanmış olması hali,
- Deneyin insan dışı ortamda ya da hayvanlar üzerinde uygulandığında alınan netice itibariyle, ulaşılması istenen bilimsel amaca varılabilmesi için insan üzerinde de aynı deneyin tekrarlanmasını zorunlu olması hali,
- Yapılan veya yapılacak deneyin denek üzerinde insan sağlığı bakımından tahmin edilebilir düzeyde zarar verici ve kalıcı bir etki bırakmayacak olması
- İnsan üzerine deney yapılırken deneğin insan onurunu kırıcı biçimde acı çekmesine yol açan yöntemlerin kullanılmaması
- Yapılan deney neticesinde ulaşılması istenen temel amacın, deney yapılan bireye yüklediği yüke ve bireyin sağlığı üzerinde olabilecek bir tehlikeden daha önemli olması hali,
- Deney yapılmadan önce konunun içeriği ve ulaşılacak sonuçlar hakkında, üzerinde deney yapılacak kişiye detaylı bilgilendirme yapılması neticesinde deneği rızası olduğunu bildiren yazılı bir belge alınması, ayrıca uygulanan deneyin uygulayan kişiye herhangi bir menfaat sağlamaması halinin gerçekleşmiş olması hali
Yukarıda belirtilen koşulların sağlanması şartıyla insan üzerinde uygulanan deney için cezai sorumluluktan söz edilmeyebilir.
Çocuklar Üzerinde Yapılan Deneylerin Cezadan Muaf Olması İçin Gerekli Koşullar Nedir?
Türk Ceza Kanununda belirtildiğine göre, hiçbir şekilde çocuklar üzerinde deney yapılmamalıdır. Ancak çok özel koşulların sağlanması halinde, çocuklar üzerinde yapılan deneyler cezadan muaf sayılabilir. Bu durumun gerçekleşebilmesi için yukarıda 90. Madde 2. Fıkrada belirtilen koşulların yanı sıra aşağıdaki koşulların da sağlanması gereklidir.
Çocuklar üzerinde yapılan deneyin ceza gerektiren suç kapsamında olmaması için gerekli şartlar şunlardır:
- Daha önceden yapılmış olan deneylerden elde edilen bilimsel sonuçların ulaşılmak istenen amaca varılabilmesi için söz konusu deneylerin çocuklar üzerinde de yapılmasının zorunlu olması hali
- Deneyin uygulanabilmesi için hem çocuğun, hem de ebeveyninin ya da vasisinin yazlı olarak vermiş olduğu izin belgesinin bulunması hali, ( çocuğu rızası ancak rıza açıklayabilecek şarta sahip çocuklardan alınabilir)
- Deneyin yapılmasına izin vermekle yükümlü olan kurulda mutlaka ‘’Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları’’ konusunda ihtisas yapmış bir uzman bulunmalıdır.
Hastanın Rızası Olmadan Üzerinde Deney Yapılması Cezai Sorumluluğa Yol Açar Mı?
Hastaya yeterince bilgi vermeden ve onun rızasını yazılı olarak almadan üzerinde deney yapılması, eylemi gerçekleştiren failin 1 yıla kadar hapis cezası almasını gerektiren bir suçtur. Yapılan deneyin tedavi amaçlı olması bu cezai sorumluluğu ortadan kaldırmaz. Fakat bunun yanı sıra hasta üzerinde yapılan bütün tıbbi müdahalelerin uygulanmasının tedavi sağlamayacağının anlaşılmış olması ve hastanın kendi üzerinde deney yapılmasına rıza göstermesi hâlinde insan üzerinde deney yapılması durumu cezai sorumluluk gerektirmez. Hasta konu üzerinde yeteri kadar bilgilendirilmiş olmalı ve rızası yazılı alarak alınmalıdır.
Hasta Üzerinde Deney Nerede Kim Tarafından Yapılabilir?
Yukarıda bildirilen koşulların sağlanması halinde hasta üzerinde deney yapma yetkisi bir uzman hekimde olması ve tedavinin mutlaka bir hastane ortamında yapılması zorunludur.
İnsan Üzerinde Deney Yapılması Sonucu Ölüm veya Yaralanma Olması Halinde Ne Olur?
Türk Ceza Kanunu 90 maddesi 5. fıkrasına göre insan üzerinde deney suçunun gerçekleştirilmesi esnasında ya da sonucunda bireyin ölmesi ya da yaralanması halinde ‘’Kasten Yaralama’’ ya da ‘’Kasten Öldürme’’ suçu için TCK’da belirtilen yasal hükümlere göre faile ceza verilebilir.
İnsan Üzerinde Deney Tüzel Kişiler Tarafından Yapılabilir Mi?
Türk Ceza Kanunu 90. Maddenin 6. ve son fıkrasında bu kanun kapsamında yer alan insan üzerinde deney suçunun tüzel bir kimlik tarafından gerçekleştirilmesi durumunda, söz konusu tüzel kişilik hakkında özel güvenlik tedbirleri alınmasına karar verilebilir.
- BU MAKALENİN TÜM TELİF HAKLARI AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN’A AİTTİR. İZİN ALINMADAN MAKALELERİMİZİN PAYLAŞILMASI DURUMUNDA YASAL SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR.
- MAKALE SİTEMİZDE MAKALERELERİNİN PAYLAŞILMASINI İSTEYEN HUKUKÇU,HUKUK ÖĞRENCİSİ,AVUKAT VE DİĞER BRANŞLARDAN OLAN SİZ DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZ AD -SOYAD VE MAKALELERİNİ av.ibrahimhalilaydin@gmail.com ADRESİNE GÖNDEREBİLİRLER. MAKALELERDE KONU SINIRLAMASI YOKTUR. ANCAK YAZIM KURALLARINA DİKKAT EDİLMESİ RİCA OLUNUR.
- MAKALE İÇERİKLERİ AVUKAT İBRAHİM HALİL AYDIN TARAFINDAN ÜRETİLMEKTE OLUP HERHANGİ BİR HUKUKİ TAVSİYE İÇERMEMEKTEDİR. OKUDUĞUNUZ BU MAKALELERE DAYANILARAK YAPTIĞINIZ HUKUKİ İŞLEMLERDE SORUMLULUK KABUL ETMİYORUZ. TAVSİYEMİZ HUKUKİ DESTEK İÇİN BİR AVUKATLA İLETİŞİME GEÇMENİZDİR.
Etiketler
#ailehukuku #cezahukuku #cezakanunu #TürkCezaKanunu #türkiye avukat bitcoin Boşanma Davası boşanma kararı emeklilik FETÖ FETÖ ÜYELİK hukuk devleti ilkesi hukuki danışmanlık Kasten öldürme kripto para kripto para kullanımı kripto para yasal mı KÖTÜ MUAMELE kıdem tazminatı mahkeme malulen emeklilik