Evliliğin iptali davası; evliliğin geçersiz olduğunun ileri sürüldüğü, boşanma davasından farklı bir dava türüdür. Buna göre evlilik sözleşmesi 4721 Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen usullere göre yapılmamıştır. Mevzuatta belirtilen durumlar dâhilinde gerçekleşen evlilikler için bu dava açılabilir. Boşanma davası ise evlilik birliğinin hukuka uygun şekilde gerçekleştiği durumlar için geçerlidir.
Sıklıkla boşanma davası ile karıştırılan evliliğin iptali davası, farklı bir hukuki niteliğe sahiptir. Konuya ilişkin düzenlemeler mevzuatın dördüncü ayrımında “Batıl Olan Evlenmeler” bölümünde belirtilmiştir. 145. ve 160. maddeler arasındaki durumlar söz konusu ise boşanma yerine iptal davası görülebilir. Bazı özel durumlarda ise zorunlu olarak iptale gidilmesi gerekebilir.
Evliliğin İptali Davası Şartları Nelerdir?
Medeni kanuna göre evlilik birliğinin son bulması için geçersizlik nedeniyle iptalinin gerçekleşmesi mümkündür. Bunun dışında boşanma davası açılması, eşlerden biri için gaiplik kararı alınması veya vefatı durumlarıyla sonlanabilir. Evliliğin iptali davası açılabilmesi için gerekli şartlar nispi ve butlan olarak iki şekilde incelenir.
Mutlak Butlan Davası ile Evliliğin İptali Sebepleri
Mutlak butlan ile evliliğin iptali davası sebepleri 145. maddede belirtilmiştir. Evlenme sırasında eşlerden birinin evli olması veya ayırt etme yetisinden yoksun olması ilk sıralardadır. Eşler arasında yakın akrabalık bağının olması, eşlerden birinin akıl hastalığının olması da listedeki şartlar arasındadır.
Akıl hastalığı durumu sürekli sebeplere bağlı olduğu takdirde mutlak butlan davası kapsamına girer. Geçici olması durumunda nispi butlan davası açılması gerekecektir. Evlilik sonrasında akıl hastalığının iyileşmesi veya ayırt etme yetisinin kazanılması durumuna ayrıca değinilmiştir. Buna göre yalnızca iyileşen veya ayırt etme gücünü kazanan eş mutlak butlan davası açabilme hakkına sahiptir.
Nispi Butlan Davası ile Evliliğin İptali Sebepleri
Nispi butlan ile evliliğin iptali davası sebepleri 148 ile 152. maddeler arasında listelenmiştir. Evlenme sırasında eşlerden birinin ayırt etme yetisinden yoksun olması ilk sıradaki nispi butlan sebebidir. Diğer sebepler şu şekilde sıralanabilir:
- Hiç düşünmediği biriyle evliliğe razı gelmesi veya birlikte yaşamı kendisi için çekilmez kılacak derece yanılması,
- Eşlerden birinin evliliğe razı olması için aldatılması,
- Karşı tarafın veya altsoylarının sağlığını riske atacak bir hastalığın gizlenmesi,
- Evliliğe razı olması için kendisi veya yakınlarının hayatı, sağlığı, onuru veya namusuna yönelik korkutma,
Durumunuzun evliliğin iptali davası uygunluğu hakkında daha fazla bilgi almak için iletişim sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Mutlak butlan davası herhangi bir süreye tabi olmadan herhangi bir zamanda açılabilir. Ancak nispi butlan davasının açılabilmesi belirtilen sürelerde gerçekleşmelidir. Dava hakkı nispi sebebin öğrenildiği veya korkunun etkisinin geçtiği tarihten başlayarak altı ay geçmesiyle düşer. Her ihtimalde evliliğin başlangıcından itibaren beş yıllık sürenin sonunda ortadan kalkacaktır.
Evliliğin İptali Davası Nasıl Açılır?
Mutlak butlan sebeplerinin olması durumunda evliliğin iptali davasını Cumhuriyet savıcısı, eşler ve ilgili herkes açabilir. Nispi butlana bağlı sebeplerde ise dava açma hakkı sadece eşlerdedir. Her iki durumda da vekil avukat tarafından dava açmak mümkündür. Bu dava türü ile Aile Mahkemeleri veya Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemeleri ilgilenir.
Davacı taraf, eşlerden birinin yerleşim yerinde veya son altı aydır birlikte oturdukları yerde mahkemeye başvurabilir. Genel olarak hukuki açıdan boşanma davasına benzer bir prosedür izlenir. Evliliğin iptali davası açılabilmesi için hazırlanan dilekçe ile birlikte yetkili mahkemeye başvurmak gereklidir. Dilekçe mevzuata uygun şekilde hazırlanmalı, konuya ilişkin gerekçeler net olarak belirtilmelidir.
Evliliğin İptali Davasının Sonuçları Nelerdir?
Evliliğin iptali davası sonucuna mahkeme kadar verecek olup, davalının davayı kabul etmesi kararı etkilemeyecektir. Mahkemenin evliliğin batıl olduğuna kanaat getirmesi durumunda taraflar resmi olarak ayrılmış olacaktır. Tıpkı boşanma davasında olduğu gibi nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi konulara ilişkin kararlar verilecektir.
İptal edilen evlilik birliği içerisinde doğmuş çocuklar varsa anne ve baba ile arasındaki soybağı korunacaktır. Ergin olmayan çocukların velayeti konusundaki kararlar boşanma davasında olduğu şekilde değerlendirilecektir.
Konuya ilişkin “Boşanma Davasında Çocuklar Kime Bırakılır?” başlıklı içeriğimizden detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Hâkim iptal kararı verene kadar eşlerin evlilik birliğinden doğan tüm sorumlulukları devam etmektedir. Yani resmi evliliğin gereklilikleri dava sonuçlanana kadar aynı şekilde sürecektir. Evliliğin iptali davası sonucunda iyi niyetli olan eşin evlenmeden doğan tüm hakları korunacaktır. İlave olarak; dava devam etmekteyken eşlerden birinin vefat etmesi halinde mirasçıları sürece devam edebilir.
Evliliğin iptali davası süreçlerinde hukuki danışmanlık hizmeti almak için;
+90 0542 761 84 06
E MAİL: av.ibrahimhalilaydin@gmail.com
address : Atatürk Bulvarı Urfa İşhanı kat:2 no :217 Haliliye Şanlıurfa
https://g.page/r/CWmruL4XqMswEAE
https://www.youtube.com/channel/UC2tCXK3iOFb27mShQlol1CA